Ληστεύοντας το μέλλον

Σύμφωνοι. Η Ελλάδα έχει ιδιαιτερότητες. Η οικονομική κρίση, με την ένταση που παρουσιάζεται, οφείλεται πρωτίστως στην θλιβερή ανικανότητα της πολιτικής ηγεσίας της. Μαζί και ταυτοχρόνως συνέβαλε στην δυστυχία μας και η διεθνής τοκογλυφία. Όμως βλέποντας το τι γίνεται στη Νότια Ευρώπη, αλλά και αλλού, το θέμα φαίνεται να διευρύνεται, να ψάχνει και μία άλλου τύπου εξήγηση. Εξήγηση που έχει σχέση με τρόπο ανάπτυξης, τον τρόπο ζωής. Μια ανάπτυξη που μας μάθανε να την μετρούμε με αριθμητικά μεγέθη: τόσο τοις εκατό η αύξηση του ΑΕΠ, τόσο η αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος, τόσο της βιομηχανικής παραγωγής κ.λπ. Η κυρίαρχη λογική του κόσμου μας έχει πυρήνα της την εσαεί αύξηση του πλούτου. Ενός πλούτου βέβαια που προορίζεται για πολύ λίγους και που παράγεται από τους πολλούς. Αύξηση λοιπόν συνεχώς και πάσει θυσία. Επενδύσεις που θα αποπληρωθούν με μελλοντικά κέρδη, που θα παράγουν νέα κέρδη, που με τη σειρά τους θα φέρουν νέες επενδύσεις. Όμως για να γίνεται αυτό διαρκώς θα έπρεπε να έχουμε συνεχώς αύξηση της κατανάλωσης και αναγκών. Αυτό βέβαια γίνεται μέχρις ενός σημείου τεχνητά. Φτιάχτηκαν πρότυπα για 3-4 αυτοκίνητα ανά οικογένεια, για 2-3 κινητά ανά άνθρωπο, για 2 σπίτια ανά ζευγάρι (+1-2 για τα παιδιά) για 70 φουστάνια και 42 παπούτσια ανά γυναίκα κ.λπ, κ.λπ. Όμως κάπου το ζήτημα έχει οροφή. Η περαιτέρω αιώνια αύξηση χρειάζεται τελικά και περισσότερη ενέργεια, πιο πολλά τρόφιμα, πιο πολύ πόσιμο νερό, πιο πολλά μεταλλεύματα και υδρογονάνθρακες. Ο πλανήτης μας όμως έχει πεπερασμένες δυνατότητες και κάπου εδώ ίσως να είμαστε τώρα. Το σύστημα σχεδιάστηκε να συνεχίσει διαρκώς την αύξηση του πλούτου. Όμως τα προϊόντα και οι υπηρεσίες του είναι περισσότερες των δυνατοτήτων της αγοράς. Άρα κάποιες επενδύσεις δεν πληρώνονται πλέον, αφού τα αναμενόμενα κέρδη που υπολόγισαν να κάνουν της εξοφλήσεις είναι εξαιρετικά μειωμένα. Και έτσι σπάει ο κύκλος. Αυτοί που δεν πληρώθηκαν δεν έχουν με την σειρά τους να εξοφλήσουν τις δικές τους υποχρεώσεις κ.λπ, κ.λπ. Οι τράπεζες εμφανίζουν ζημιές, επιχειρήσεις κλείνουν και τα κράτη που βλέπουν μείωση εσόδων αυξάνουν το χρέος τους, αφού και αυτά επένδυαν έναντι «μελλοντικών αυξημένων εσόδων». Έτσι μάθαμε και όλοι. Να αγοράζουμε δανεικά από το μέλλον μας. Και όλος ο πλανήτης έμαθε να ζει με δανεικά από τις επόμενες γενιές, δηλαδή από τα παιδιά μας. Ίσως λοιπόν να είμαστε κοντά στο σημείο «0». Στο σημείο που πρέπει να κατανοήσουμε την ουσία του προβλήματος. Όπου θα πρέπει να ξεπεράσει το σύστημα την κούφια αυτοκαταστροφική ματαιοδοξία του και να γίνει απλώς λογικό και ανθρώπινο: Να ζούμε από αυτό που έχουμε παράξει, να δούμε τις πραγματικές μας ανάγκες που φέρουν χαρά και ευτυχία, να σταματήσουμε την ληστεία του πλανήτη, να κατανοήσουμε ότι ο βασικός παραγωγικός τομέας είναι ο πρωτογενής (η άμεση επαναλαμβανόμενη παραγωγή από τη γη μας), να σκεφτούμε για το πράσινο μέλλον της αειφορίας και όχι την εφιαλτική προοπτική της καταστροφής. Ίσως να είμαστε πολύ κοντά στα πλήρη αδιέξοδα. Ίσως περιθώριο αναβολής να μην υπάρχει πια για νέα πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική πορεία. Ίσως και να αργήσαμε πολύ. Πάρα πολύ….