Η κρίση και η πολιτική Οικολογία

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ακούω διαρκώς αυτό το «περνάμε περίοδο κρίσης». Με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο θυμάμαι να είμαστε διαρκώς στην ένταση «μέχρι να ξεπεράσουμε τα εμπόδια και να βγούμε από το τούνελ». Στην τσίτα λοιπόν όλοι μας και οι πολιτικές ηγεσίες εξηγούν διαρκώς τρία πράγματα: α) Ότι για την κρίση ευθύνονται οι προηγούμενοι. β) Ότι απαιτούνται θυσίες γ) Ότι με την δουλειά που γίνεται τώρα η έξοδος και το φως οσονούπω έρχονται. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι η κατάσταση που βιώνουμε τώρα είναι λίγο διαφορετική. Τα πράγματα φαίνονται να αγριεύουν πια και η εξαθλίωση, δεν είναι προ των πυλών, αλλά πρόκειται για καθημερινή πραγματικότητα. Η εκτεταμένη εγκατάλειψη πρώην παραγωγικών μονάδων μοιάζει να έρχεται από ταινία καταστροφής του μέλλοντος και δυστυχώς είναι κοινή αντίληψη ότι τα χειρότερα έρχονται. Και εδώ λοιπόν παρουσιάζονται δύο μύθοι: Ο ένας είναι η ιστορία της πλασματικής ευμάρειας που ζήσαμε όλοι με δανεικά και που τώρα ήρθε η ώρα να πληρώσουμε τον λογαριασμό. Ασφαλώς και δεν είναι έτσι. Την ευμάρεια την έζησαν οι λίγοι. Η μεγάλη πλειοψηφία δεν αγόραζε ποτέ εύκολα αυτοκίνητα, δεν αποκτούσε εξοχικό, δεν έκανε χλιδάτες διακοπές, δεν μεθοκοπούσε κάθε βράδυ στα μπουζούκια. Ικανοποιούσε απλά τις ανάγκες διαβίωσης με δυσκολία, ενώ τώρα δεν δύναται. Μύθος δεύτερος: Η εξαθλίωση αφορά μόνο την Ελλάδα, άντε το πολύ μόνο τον Ευρωπαϊκό Νότο. Επίσης λάθος. Στις ΗΠΑ ολόκληρες μεγαλουπόλεις εγκαταλείπονται, στο Νότιο ημισφαίριο (με εξαίρεση την Αυστραλία) η πείνα και η εγκληματικότητα βασιλεύουν. Η Βόρεια Ευρώπη με ποσοστά ανάπτυξης κάτω από το 1% συνθλίβει τους πολίτες, η Ασία με τους παλιούς υψηλούς δείκτες ανάπτυξης φρενάρει απότομα μπροστά στα κοινωνικά της αδιέξοδα. Η ιδιαιτερότητα της Ελλάδας είναι κυρίως η απελπιστική ανικανότητα πολιτικής διεύθυνσης και διοίκησης και η μονιμότητα ισχύος του θλιβερού κανόνα «άλλα λέμε κι άλλα κάνουμε, οι νόμοι είναι για να καταστρατηγούνται και ο καθένας παλεύει μόνο για το προσωπικό του συμφέρον». Γι’ αυτό και υπάρχει έντονα το φαινόμενο της υπανάπτυξης. Όμως η κρίση που ζούμε τώρα πρέπει να αναλυθεί επαρκώς. Η διάστασή της είναι παγκόσμια και έχει να κάνει με τον σύγχρονο πολιτισμό. Έχει να κάνει με τον τρόπο κυριαρχίας του ανθρώπου στη γη, με την αγριότητα και το πάθος της συσσώρευσης, με την ματαιοδοξία της σύγχρονης οικονομικής, παραγωγικής και πληθυσμιακής έκρηξης. Η σύγχρονη ωφέλιμη κοινωνικά πολιτική σκέψη, πρέπει να κάνει αυτές τις αναλύσεις και να προσεγγίσει εναλλακτικά πλέον τον όρο «ανάπτυξη». Το βασικό της στοιχείο δεν μπορεί παρά να είναι η ηπιότητα και αειφορία. Στην παραγωγή, στην κοινωνική και οικονομική οργάνωση, στο ενεργειακό, στην δημοκρατία, στη σχέση μεταξύ των λαών, στην σχέση μας με την φύση που είναι ο οίκος μας και τέλος στον τρόπο παγκόσμιου συντονισμού και συνεννόησης. Αυτή είναι η αντίληψη της πολιτικής οικολογίας. Οι βασικές της αρχές πρέπει να διαπεράσουν το σύνολο του πολιτικού φάσματος. Όμως ο πολιτικός φορέας που θα την εκφράσει κατά το δυνατόν ολοκληρωμένα, είναι απολύτως απαραίτητος με ανάγκη ισχυροποίησής του. Και νομίζω ότι η έκφραση της στην Ελλάδα είναι οι «Οικολόγοι – Πράσινοι» με όλες τις αδυναμίες και τα προβλήματά τους.