Ασυδοσία ή δημοκρατία;

Το φαινόμενο με τις ακάλυπτες επιταγές έχει πάρει πλέον τέτοια ευρύτητα που τείνει να γίνει νέο χαρακτηριστικό της κοινωνίας μας. Γίνονται διαρκώς συναλλαγές μ’ αυτές, ο ένας δίνει στον άλλον, όλοι ξέρουν ότι είναι ακάλυπτες, (άρα κωλόχαρτα) κι όμως το πράμα προχωράει. Μόλις δεν καλύπτεται κάποια, αντικαθίσταται με νέα, πάλι ακάλυπτη κ.ο.κ. Όπως καταλαβαίνετε βέβαια κάποια στιγμή πρέπει να πληρωθούν λειτουργικά έξοδα κι αν τα μετρητά είναι λίγα ή καθόλου, κάποιος μένει απλήρωτος. Και ξέρουμε ποιος είναι το πρώτο θύμα: Ο τελευταίος τροχός της αμάξης κατά το σύστημα, ο πρώτος καθ’ ημάς: Ο εργαζόμενος. Βέβαια συνολικά αυτή η «φούσκα» οδηγεί νομοτελειακά σε κλείσιμο επιχειρήσεων, ύφεση και ανεργία.
Οι ακάλυπτες λοιπόν δεν είναι παρά ένα από τα παράγωγα της οικονομικής κρίσης. Και αυτή ξέρουμε από πού προκλήθηκε: Από την πλεονεξία του συστήματος. Οι τράπεζες ζητώντας την ολοένα μεγαλύτερη κερδοσκοπία έκαναν χορηγήσεις πάνω από τις αντοχές της κοινωνίας. Γι’αυτό βέβαια δεν ευθύνονται μόνο τα «Golden boys» αλλά και η πίεση για διαρκή αύξηση της κερδοφορίας για το σύστημα κατανάλωσης. Το αποτέλεσμα ήταν κάποια στιγμή μεγάλο μέρος των δανείων να μη μπορεί να πληρωθεί, να κλονιστούν τράπεζες και πάει λέγοντας. Όταν το χρηματοπιστωτικό σύστημα που «ταΐζει» την παραγωγική διαδικασία «αρρωσταίνει» τότε «κολλάει» όλη η οικονομία.
Ο σύγχρονος καπιταλισμός λοιπόν αυτό κατάφερε. Στην αδηφαγία του άρχισε να τρώει κι από τις σάρκες του. Όλα αυτά περί «ορθολογικής σκέψης» πήγαν στράφι και το σύστημα έδειξε και τις διαχειριστικές του αδυναμίες. Η παντοδυναμία του αποδείχτηκε χάρτινος πύργος και το γελοίο φαινόμενο των ακάλυπτων επιταγών δείχνει του λόγου το αληθές.
Όμως δεν είναι μόνο αυτό που πάθαμε. Που αλλού οφείλεται η οικολογική κρίση, όπου κινδυνεύει το μέλλον του πλανήτη; Που οφείλεται η επισιτική κρίση όπου πεινάει το 1/3 της γης; Που οφείλεται η αθλιότητα στην μισή γη που φέρνει το ανεξέλεγκτο κύμα μετανάστευσης απελπισμένων ανθρώπων; Στην πλεονεξία του συστήματος δεν οφείλονται όλα;
Αφού λοιπόν όλοι δέχονται αυτές τις διαπιστώσεις έρχεται η ώρα της πρότασης. Οι συντηρητικές πολιτικές (και μεταξύ αυτών το ΝΔ – ΠΑΣΟΚ) λένε: Δώσε δις για στήριξη. Οι προοδευτικές πολιτικές λένε ότι όλα αυτά οφείλονται στο έλλειμμα κοινωνικού ελέγχου και ρυθμίσεων οφείλονται στην ασυδοσία της «ελεύθερης» αγοράς. Άρα η λύση είναι η δημιουργία κρατικού πυλώνα τραπεζών, η θεσμοθέτηση και τήρηση κανόνων και προτεραιοτήτων και η λειτουργία σταθερού και αποδοτικού ελεγκτικού μηχανισμού. Αυτό προϋποθέτει την διεύρυνση της δημοκρατίας, την διαφανοποίηση των οικονομικών διεργασιών, την αντικατάσταση των κέντρων λήψης απόφασης από τους «φωστήρες» στους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς.
Στον αιώνα που ζούμε λοιπόν ίσως θα αναδειχθεί ως πρωτεύον το μεγάλο δίλημμα: Καταστροφική ασυδοσία ή κανόνες με δημοκρατία. Γιατί αν συνεχιστεί η πρώτη εκδοχή τα αποτελέσματα είναι από τώρα απολύτως γνωστά σε όλους.