Σκέψεις για την Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη

Σ’ αυτό το καθεστώς της περίπου οικονομικής και ψυχολογικής τρομοκρατίας που βιώνουμε στις μέρες μας, μπορεί να σκεφτεί κανείς αν υπάρχει Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, τι χαρακτήρα έχει, πως εκφράζεται, πως θα μπορούσε να ήταν.
Αυτό που έχουμε λοιπόν είναι μια συνεύρεση χωρών με ίδιο νόμισμα, δηλαδή με κοινή οικονομία, με ανοικτά σύνορα. Όταν μια χώρα παρεκκλίνει στους δημοσιονομικούς στόχους, το ενδιαφέρον εστιάζεται στο έλλειμμα του προϋπολογισμού, δηλαδή στο αν έχει δυνατότητα να πληρώνει τα χρέη. Μόλις ξεπεράσει αυτό το έλλειμμα κάποιο ποσοστό αρχίζει η ….επιτήρηση και η πίεση, για αύξηση εσόδων (φόρων) και μείωση εξόδων (μισθοί – συντάξεις). Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) θεωρεί ότι το κράτος αυτό δεν ήταν συνεπές στην συμφωνία σταθερότητας, ότι συμβάλλει έτσι στην ευρωπαϊκή οικονομική αποσταθεροποίηση (λόγω κοινού νομίσματος) και ότι πρέπει να υπάρξει τιμωρία (όχι στις ηγεσίες αλλά στους άμοιρους πολίτες).
Εσχάτως αποφασίστηκε πως όταν οι αγορές δανείζουν με πολύ μεγάλο επιτόκιο σ’ αυτήν την παρεκκλίνουσα χώρα, τότε μπορεί να ενεργοποιηθεί μηχανισμός «στήριξης», δανειοδότησης δηλαδή με χαμηλό επιτόκιο (αν συμφωνήσει βέβαια η Γερμανική βουλή). Ποιο είναι αυτό το επιτόκιο; 5%. Έντεχνα δεν λένε στον πολύ κόσμο διάφορα άλλα στοιχεία αυτού του ενδεχόμενου δανείου, όπως οι εγγυήσεις, οι κοινωνικοοικονομικοί όροι, ο χρόνος αποπληρωμής, το αν κεφαλαιοποιείται κατά έτος ο τόκος, διάφορα «έξοδα» δανείου κ.λπ. Αν υποθέσουμε πάντως ότι αυτά τα δάνεια είναι δεκαετούς διάρκειας και δεν ανατοκίζονται, τότε για 40 δις που μπορεί να πάρει η χώρα θα πληρώσει 50, δηλαδή για κάθε χρόνο 4 δις κεφάλαιο + 1 δις τόκοι = 5 δις. Αν είναι τετραετούς διάρκειας τα 40 δις θα 44 δηλαδή πληρωμή ετησίως 10 δις κεφάλαιο και 400 εκ τόκοι. Αν υπάρχει περίοδος χάριτος π.χ. (δύο χρόνια) τότε για κάθε χρόνο το ποσόν θα αυξάνεται κατά 2 δις, αφού η «χάρη» αφορά την δυνατότητα να μην πληρώνει κανείς πρόσκαιρα κι όχι πάγωμα τοκισμού. Κάνουν δηλαδή απλά μια σίγουρη και αποδοτική επένδυση των χρημάτων τους. Αξίζει πάντως να αναφέρουμε ότι όλη αυτή η εξοικονόμηση πόρων από δώρα, πάγωμα μισθών, συντάξεων κ.λπ. αποφέρει ετήσια πολύ λιγότερο από 1 δις.
Πως θα μπορούσε να είναι μια πραγματική αλληλεγγύη Ευρωπαϊκών χωρών; Πρώτα – πρώτα να είναι κατανοητό ότι έχουμε να κάνουμε με λαούς. Άρα σε κάθε δημοσιονομική παρέκκλιση να αναζητούνται οι αιτίες που είναι δύο βασικές: Η οικονομική κατάσταση της χώρας και η ανικανότητα της ηγεσίας. Να προτείνονται λοιπόν τρόποι οικονομικής ανάπτυξης και να καταλογίζονται ευθύνες στις ηγεσίες (π.χ. Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ). Να προασπίζεται απαρέγκλιτα το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, των απλών ανθρώπων που θα πρέπει να συγκλίνουν Ευρωπαϊκά. Να υπάρχουν αποφάσεις μέσω Ευρωβουλής για διεύρυνση και λειτουργία θεσμών δημοκρατίας, διαφάνειας και εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης. Να προβλέπεται μηχανισμός δανειοδότησης άτοκος ή με τόκο 1% με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής.
Θα μπορούσε να νοηθεί κάπως έτσι η Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη; Ναι με τρεις προϋποθέσεις: α) Να αλλάξουν οι Ευρωπαϊκές πολιτικές και συσχετισμοί. β) Να βλέπουν όλοι πρωτίστως τις ανάγκες των απλών ανθρώπων και γ) Να καταλογίζονται οι ευθύνες στους πραγματικούς ενόχους που σφυρίζουν αδιάφορα όταν μιλούμε για «ποιοι φταίνε», δηλαδή στις «δημοκρατικά εκλεγμένες» ηγεσίες. Και στη χώρα μας είναι γνωστοί αυτοί, με διεύθυνση και ονοματεπώνυμο.