Πέμπτη 7 Μαΐου 2009

Οι τεμπέληδες (και οι άρπαγες) της εύφορης κοιλάδας

Αυτές τις μέρες που οι φωστήρες της παγκόσμιας οικονομίας βλέπουν να σπάει κάθε λίγο η ανώτατη τιμή πετρελαίου που προεβλέψαν ως «οροφή», αυτήν την εποχή που η ακρίβεια οδηγεί στην απελπισία τους απλούς πολίτες, αυτά τα χρόνια που διαπιστώνουμε ότι «ξεχάσαμε» να υπολογίσουμε την παγκόσμια παραγωγή δημητριακών ώστε να φτάνει για να τραφούν οι άνθρωποι, σ’αυτές λοιπός τις συνθήκες αποκαλύπτεται η πραγματική εικόνα αλλά και η ζοφερή προοπτική της «ελεύθερης οικονομίας της αγοράς».
Ίσως είναι ανάγκη να πούμε κάτι πολύ απλό: Όλες οι εταιρίες απανταχού της γης από τη φύση τους έχουν έναν κύριο και εν τέλει μοναδικό σκοπό: την αύξηση του κέρδους. Για να επιτευχθεί αυτό μιλάν για ποιοτικά προϊόντα, για κοινωνική πολιτική, για συνέπεια και σεβασμό στον καταναλωτή κ.λ.π, κ.λ.π. Όλα αυτά όμως λέγονται ή και γίνονται για να επιβιώσουν στα πλαίσια του όποιου ανταγωνισμού. Αυτός ο ανταγωνισμός γίνεται όμως μια πολύ ωραία συντροφικότητα μόλις οι παραγωγοί ομοειδών προϊόντων μπορέσουν να συνεννοηθούν. Τώρα αν αυτή η συνεννόηση λέγεται μονοπώλιο, καρτέλ ή απλά κοινή αίσθηση συμφέροντος, λίγη σημασία έχει. Πάντως η αύξηση τιμών που θα τους επιφέρει μεγαλύτερη κερδοφορία είναι σε κάθε περίπτωση θέμα χρόνου, θέμα δημιουργίας των κατάλληλων συνθηκών.
Η βασική δικαιολογία λοιπόν σήμερα βρέθηκε: Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Η ελεύθερη αγορά έκανε το καθήκον της και οι ανταγωνιστές άλλοι σε συνεννόηση κι άλλοι ενστικτωδώς ανέβασαν τις τιμές όσο περισσότερο μπόρεσαν. Το αν ωθούνται στην εξαθλίωση όλο και περισσότεροι άνθρωποι ολίγον ενδιαφέρει. Από τους όλο και λιγότερους εύπορους προσδοκούν ότι θα εισπράξουν συνολικά περισσότερα από πριν.
Αυτή είναι με απλά λόγια η ελεύθερη αγορά τους. Γι’ αυτό φωνάζουν για λιγότερο κράτος ή καθόλου κράτος. Για καλύτερες συνθήκες κερδοφορίας και λιγότερο ή καθόλου έλεγχο. Για «άνετο επενδυτικό και αναπτυξιακό περιβάλλον» με σκοπούς, στόχους και μέθοδο που θα αποφασίζει μόνη της η αγορά.
Απέναντι σ’ αυτήν την ασυδοσία και στον νόμο της ζούγκλας όμως είναι απαραίτητο να υπάρξει ο αντίλογος η εναλλακτική προοπτική και πράξη. Αποδοτικοί μηχανισμοί και ρυθμίσεις από την κοινωνία που θα ελέγχουν την τήρηση κανόνων προς όφελος των πολιτών. Κάθε προϊόν έχει ένα κόστος παραγωγής. Σ’ αυτό προστίθεται η απόσβεση παλαιών και η ανάγκη νέων επενδύσεων, βάζουμε το εύλογο καθορισμένο ανώτατο ποσοστό κέρδους και βγαίνει η υψηλότερη τιμή του. Συμφωνώ ότι δεν είναι εύκολο. Σίγουρα είναι σύνθετο και χρειάζεται ευελιξία, γνώση και αποτελεσματικότητα για να λειτουργήσει το σύστημα αυτό χωρίς να στραγγαλίσει τις παραγωγικές δυνάμεις. Όμως δεν γίνεται να μην υπάρξει.
Όσοι δεν μπορούν να ακούν καν τη λέξη Κράτος γιατί το θεωρούν αρτιοσκληρωτικό, τεμπέλικο, συγκεντρωτικό κ.λ.π. καλό είναι να αντιληφθούν ότι οι ίδιοι το έφεραν σ’ αυτά τα χάλια γιατί έτσι τους συμφέρει αλλά και γιατί δεν ασχολήθηκαν με την επανοργάνωση και τον εκσυγχρονισμό του. Θέλοντας να το κουμαντάρουν με ασφάλεια θεσμοθέτησαν και εγκατέστησαν έναν κομματικό, ακλόνητο αλλά και ακίνητο κρατικό μηχανισμό. Εξ άλλου το να αλλάξει η λειτουργία και να το δουλέψουν οι κρατικοί φορείς είναι σύνθετο ζήτημα, θέλει γενναίες αποφάσεις αλλά προπάντων θέλει δουλειά. Και οι σύγχρονοι πολιτικοί μας είναι «μαλωμένοι» με την εργασία, είναι δηλαδή απλά τεμπέληδες και οι κοιλάδα που κατοικούν αρκετά εύφοροι για να τους θρέψει.
Μιλάμε λοιπόν για άλλου τύπου κράτος. Για μεταρρυθμίσεις αποκέντρωσης, για τοπική Αυτοδιοίκηση με πόρους και αρμοδιότητες, για κοινωνικές δομές υπό έλεγχο και υπό τακτική δημόσια αξιολόγηση. Μιλάμε για ρυθμίσεις που θα υπόκειται η αγορά και που θα τηρούνται γιατί θα ελέγχονται. Μιλάμε για κοινωνικό έλεγχο όχι μόνο για τις τιμές αλλά και τον καθορισμό της ίδιας της παραγωγής. Σαφώς και η ελάχιστη ποσότητα δημητριακών που χρειάζεται ο πλανήτης πρέπει να καθοριστεί και να εξασφαλιστεί, σαφώς και η παραγωγή και η τιμή του πετρελαίου πρέπει να τεθεί υπό έλεγχο και αυτό δεν μπορεί να γίνει παρά από φορείς του ΟΗΕ.
Σαφώς και τα καταναλωτικά αγαθά πρέπει να ελέγχονται ως προς την τιμή τους και αυτό πρέπει να το επιβάλει η κοινωνία και οι πολιτικοί συσχετισμοί. Οι άρπαγες του εύκολου κέρδους με συμμάχους και εκπροσώπους τους τεμπέληδες πολιτικούς θα αντιδράσουν, θα πολεμήσουν. Όμως τι να κάνουμε; Μια ζωή πόλεμο έχουμε. Και από αυτόν εδώ που είμαστε τώρα δεν έχει να χάσει η πλειοψηφία του κόσμου παρά μόνο την φτώχεια του.

04 – 06 – 2008

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου